Dzieło Krwi Chrystusa - fragmenty dla zachęty (maj)

    Maj to miesiąc Matki Bożej, w naszych rozważaniach na temat duchowości Krwi Chrystusa Maryja – Matka i Królowa Przenajdroższej Krwi – zajmuje swoje miejsce – jest „Żywym Kielichem” dla Krwi Chrystusa i uczy nas stawania się takim „kielichem” na Jej wzór dla Krwi Chrystusa płynącej także dzisiaj. Misjonarze Krwi Chrystusa w maju obchodzą w Częstochowie odpust ku czci Maryi, Matki i Królowej Przenajdroższej Krwi. Zapraszamy na stronę Misjonarzy Krwi Chrystusa i do uczestnictwa w odpuście. Tam, podobnie jak w Miasteczku Krwi Chrystusa, odpust to nie „tylko” Msza św., ale również modlitwa (Dróżki), rekreacja i okazja do spotkania w rodzinie czcicieli Krwi Przenajdroższej. My – oczywiście – już serdecznie zapraszamy na nasz odpust – Krwi Chrystusa – 25.06.br., zaczynamy Eucharystią pod przewodnictwem JE Ks. Biskupa Piotra Libery, Ordynariusza diecezji płockiej, o godz. 10.00.

2.2 Dzieło Krwi Chrystusa i jego duchowość

Dzieło Krwi Chrystusa jako ruch sięga swoimi korzeniami dziewiętnastowiecznego bractwa kościelnego, którego powstanie było odpowiedzią na ówczesne problemy kościelne i społeczne. W Polsce przybrało określoną formę, pojawiając się po drugiej wojnie światowej. Wspólnota Krwi Chrystusa działa dzisiaj w wielu krajach całego świata, w oparciu o wspólne Statuty Generalne. Choć jej kształt, sposoby i pola działania są bardzo różne, łączy je działanie w imię Krwi Chrystusa.

2.1.1 Powstanie i Założyciele Dzieła Krwi Chrystusa. 

Początków Wspólnoty Krwi Chrystusa szukać należy w XVIII wieku w Rzymie. W 1708 roku członkowie włoskiego rodu Savelli przekazali do rzymskiej bazyliki San Nicola in Carcere relikwię Krwi Chrystusa (66). Od tego czasu przez sto lat była ona tam czczona i miała własny ołtarz. W 1808 roku, dla uczczenia setnej rocznicy obecności relikwii, ks. Franciszek Albertini postanowił założyć pobożne stowarzyszenie, którego celem byłby szczególny kult Krwi Chrystusa, obecnej w znaku relikwii.

Nie był to jednak jedyny cel stowarzyszenia. Bazylika San Nicola in Carcere znajdowała się przy placu Montanara, specyficznym miejscu gromadzenia się okolicznych robotników, poszukujących pracy, chłopów sprzedających żywność, także rzymskiej biedoty, włóczęgów i bezdomnych. Stąd były tam obecne wszelkie problemy społeczne: bieda, pijaństwo, bójki (67), wskazujące potrzebę konkretnego działania. Drugim zatem celem Stowarzyszenia miało być pełnienie dzieł miłosierdzia, a więc pomoc tym, w których obecna jest Krew Chrystusa, szczególnie cierpiącym i samotnym. 8. grudnia 1808 roku Albertini z pomocą księdza Kaspra del Bufalo założył Bractwo Przenajdroższej Krwi naszego Pana Jezusa Chrystusa. W jego ramach opiekowano się chorymi i bezdomnymi, grzebano umarłych itp. Kiedy papież Pius VII w 1815 roku podniósł je do rangi Arcybractwa, zatraciło ono swój charakter charytatywny (68).

Ks. Kasper del Bufalo od początku bardzo mocno zaangażował się w działalność Bractwa Przenajdroższej Krwi. Widział wyraźnie konieczność odnowy Kościoła. W jednym ze swoich listów pisał: "o ile w innych okresach historii Kościoła broniono tego czy innego dogmatu, o tyle dzisiaj widać w tej czy innej części świata katolickiego pogardę dla rzeczy świętych: w naszych mizernych czasach ludzie są w powszechnym kryzysie, a wypaczenie zasad i zwyczajów jest wprost nie do opisania" (69). Na polecenie papieża Piusa VII podjął się więc posługi misji ludowych we Włoszech. Aby odnowić Kościół, trzeba odnowić tych, którzy w nim służą, pomóc im także w osobistym rozwoju, by godnie i z zapałem mogli prowadzić innych do Chrystusa. Postanowił więc zgromadzić wokół siebie grupę kapłanów, którzy pomagaliby mu w posłudze misyjnej, i utworzyć instytut zakonny, poświęcony apostolstwu misji ludowych i oddany szerzeniu kultu Krwi Chrystusa. W Niej bowiem widział św. Kasper centralną tajemnicę wiary". Chodziło o przejście od legalizmu, w którym lęk przed piekłem stanowił główną motywację w wierze, do odpowiedzi życiem na miłość Bożą.

Założenie nowego zgromadzenia napotykało liczne przeszkody ze strony nieprzychylnych odnowie kręgów duchowieństwa, przez dłuższy czas więc zebrani wokół św. Kaspra kapłani pracowali jako kapłani diecezjalni w ramach Arcybractwa. Pierwsza reguła Zgromadzenia została oficjalnie zatwierdzona przez Stolicę Apostolską dopiero w 1841 roku (71).

Tak więc Zgromadzenie Misjonarzy Krwi Chrystusa wyrosło ze stowarzyszenia świeckich. Po przeprowadzanych misjach ludowych misjonarze zakładali w parafiach, dla przedłużenia owoców misji (72), grupy świeckich, tzw. kręgi (ristretti). Stowarzyszenie kapłanów szczególną troską obejmowało powierzonych im wiernych przez wspieranie dzieł świeckich i szerzenie nabożeństwa do Krwi Chrystusa. Stowarzyszenie tytułu Krwi Przenajdroższej dla panów i pań gromadziło osoby ze stanu szlacheckiego, które miały obok osobistego nabożeństwa ku czci Krwi Chrystusa starać się o jego szerzenie, aby wierni czerpali z zasług Zbawiciela dla swej duchowej korzyści", oraz służyć potrzebującym, głównie przez odwiedzanie szpitali. W Stowarzyszeniu Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i św. Alojzego Gonzagi troszczono się o formację duchową młodych mężczyzn przez katechezę, nabożeństwa i zajęcia dla nich. Podobne zadanie odnośnie dziewcząt miało Stowarzyszenie Córek Maryi. Jego członkinie pełniły również uczynki miłosierdzia. Stowarzyszenia te wspomagać miały misjonarzy w trakcie prowadzonych przez nich misji ludowych w parafiach.

Z czasem zakładane przez Zgromadzenie grupy uniezależniły się prawnie od Arcybractwa, tworząc Pobożne Zjednoczenie Przenajdroższej Krwi (Pia Unio), działające pod kierownictwem Misjonarzy Krwi Chrystusa. Był to jakby III zakon, zrzeszający świeckich w duchowości Zgromadzenia. Po śmierci św. Kaspra aspekt charytatywny został jednak zaniedbany także w nim. Ludzie zapisywali się do Zjednoczenia, ale ograniczali się tylko do modlitwy do Krwi Chrystusa, w zamian za co otrzymywali odpusty. Kult Krwi Chrystusa rozszerzał się, równocześnie jednak całkowicie upadło apostolstwo (74).

Dopiero Sobór Watykański II otworzył drogę do odnowienia grup istniejących wokół Zgromadzenia. Zjednoczenie otrzymało nazwę "Unio Sanguinis Christi" (USC), (w Polsce — "Wspólnota Krwi Chrystusa"). Dzisiaj USC istnieje w takich krajach jak Włochy, Niemcy, Austria, Chorwacja, Stany Zjednoczony, Chile, Brazylia i inne, w których pracują Misjonarze (75).

2.2.2 Podstawowe linie duchowości Dzieła. 

"Duchowość Dzieła Krwi Chrystusa w Polsce przedstawia sobą wypróbowaną drogę, dającą życie duchowe ludziom naszych czasów niezależnie od stanu i powołania (charakter uniwersalny). Ogarnia ona wszystkie dziedziny życia ludzkiego: relację do Boga, życie wspólnotowe oraz działanie misyjne (charakter całościowy). W centrum tej duchowości biblijnej znajduje się misterium paschalne, a jej podstawą teologiczną jest wyróżnienie szczególnej liturgiczno-sakramentalnej i mistyczno-uniwersalnej obecności Krwi Chrystusa w świecie. Ważną cechą tej duchowości jest podejście egzystencjalne, charakter wspólnotowy oraz globalne nastawienie misyjne. Konkretyzacją całej duchowości jest metoda Słowa Życia, która pomaga wprowadzać wierzących w życie tajemnicą paschalną w otwartości na Ducha Świętego na co dzień, buduje wspólnotę i umacnia jej misję.

Charyzmat Dzieła umożliwia współpracę kapłanów, braci, sióstr oraz świeckich, która jest realizacją i rozwojem pierwotnego planu Założycieli Bractwa Przenajdroższej Krwi, Misjonarzy CPPS oraz Sióstr Adoratorek Krwi Chrystusa. Odkryty w trakcie rozwoju Dzieła w Polsce model współpracy na wzór rodziny duchowej wydaje się być wkładem, jaki to dzieło może wnieść w życie Kościoła w ogóle" (76).

Kiedy za czasów św. Kaspra w Rzymie powstawała Wspólnota Krwi Chrystusa, panowały tam brak wiary, bieda oraz problemy moralne i społeczne. Wspólnota więc miała stać się źródłem odnowy Kościoła — jako szkoła Ewangelii, szkoła miłości. Jest to aktualne do dziś, kiedy nadal potrzebna jest "formacja wiary, duchowości Ewangelii i miłości na wzór miłości Chrystusa okazanej przez przelanie Jego Krwi" (77). Można mówić o swoistym "trójnogu" tej drogi: Bóg — Wspólnota —Misja. Przybliżanie się do Boga to tajemnica Krwi Zbawiciela, wspólnota to istota i warunek duchowej drogi, jej realizacja zaś to misja, czyli przedłużenie zbawczego dzieła Chrystusa. Każdy z tych tematów można rozwinąć w siedmiu etapach (78). W skrócie duchowość Dzieła można przedstawić następująco:

1) Relacja do Boga

Wybór Boga i ciągłe odnawianie i pogłębianie poświęcenia się Jemu w tajemnicy Krwi Chrystusa stanowi fundament całej duchowości Wspólnoty. Od strony teologicznej kluczowe znaczenie ma oparte na biblijnych fundamentach wyróżnienie trzech rodzajów obecności Krwi Chrystusa w świecie: a) obecność fizyczno-historyczna: Jezus z Nazaretu w określonym miejscu i czasie przyjął Krew z łona Maryi, aby Ją potem przelać jako wyraz miłości i ofiary; b) obecność liturgiczno-sakramentalna: Jezus ofiarował uczniom własną Krew w postaci wina podczas Ostatniej Wieczerzy; w każdej Mszy św. uobecnia się Ona na ołtarzu i jest przy nim spożywana; w duchowy sposób przyjmujemy Ją jako strumień życia w Mistycznym Ciele Kościoła przez sakramenty oraz Słowo Boże; c) obecność mistyczno-uniwersalna: przez zmartwychwstanie Chrystus wypełnił cały wszechświat swoją obecnością. Krew ukrzyżowanego i zmartwychwstałego Chrystusa, przelana za cały świat, jest w szczególny sposób doświadczalna z jednej strony w jedności wspólnoty chrześcijan zebranych w imię Jezusa, a z drugiej strony tam, gdzie otwierają się "rany" tego świata: w duchowych, fizycznych cierpieniach, trudnościach, chorobie, grzechu.

Ta ostatnia forma obecności, odkryta przez ks. Wermtera pod wpływem teologii św. Jana od Krzyża oraz Chiary Lubich, jest najbardziej istotna dla duchowości Wspólnoty. Staje się ona bodźcem do życia tajemnicą paschalną w mistyce codziennego życia: spotykając w cierpieniu świata Krwawiącego Chrystusa, człowiek pragnie dać odpowiedź na Jej obecność przez szacunek, modlitwę, miłość, przez duchowe przyjmowanie i ofiarowanie tej Krwi Ojcu Niebieskiemu oraz przez głęboką adorację (uznanie w prawdziwej pokorze własnej "nicości" i oddanie jej Bogu) — aż do stawania się Krwią Chrystusa przez zjednoczenie z Nią.

Kto żyje duchowością Krwi Chrystusa, bierze głęboki i czynny udział w Eucharystii, widzianej jako współudział w odkupieniu świata i przedłużanej w codziennym życiu. "Życie Eucharystią" — to ciągłe dążenie do pojednania, słuchanie Słowa Bożego, ofiarowywanie się Bogu, "przeistaczanie" cierpienia świata, przyjmowanie miłości Chrystusa i udział w Jego posłannictwie — jest kluczem do jedności i misji.

Wejście w duchowość Wspólnoty stanowi Słowo Boże. Jest ono przybliżane przez praktykę "Słowa Życia" — wybranego z Pisma św. zdania, które służy jako motto w życiu codziennym. Wspominając o Słowie Bożym w różnych sytuacjach dnia, chrześcijanin wciąż na nowo jednoczy się z Bogiem i przyjmuje "Komunię Ducha Świętego". "Umiera" dla własnych słabości, które zwalcza mocą Słowa Bożego i zmartwychwstaje do nowego życia i nowej radości. Słowo Życia otwiera oczy i serca członków Wspólnoty na konkretne potrzeby otoczenia. Dzielenie się doświadczeniami z życia hasłem biblijnym pomaga w kształtowaniu myślenia według Ewangelii i w formowaniu wspólnoty opierającej się na Słowie Bożym. Szczególnym "Słowem Życia" Wspólnoty jest Krew Chrystusa jako szczególne orędzie Boga wzywające do odpowiedzi.

Charakterystycznym rysem Wspólnoty jest rozwijany w kontekście zbawczej ofiary Chrystusa i Eucharystii żywy kontakt z Maryją. Matka Boża jest modelem życia chrześcijanina, jako "Żywy Kielich" Eucharystyczny, otwarty na Słowo Boże w Nazarecie, wypełniony pod krzyżem Krwią Chrystusa, ofiarujący tę Krew Ojcu Niebieskiemu i rozdający Ją ludziom jako źródło zbawienia. Obraz ten pomaga w realizacji kapłaństwa powszechnego wszystkich chrześcijan, którzy także są zaproszeni do zbierania w swoim sercu i ofiarowania "wina", jakie Bóg "wlewa" w nich jak w kielich mszalny poprzez codzienne życie. Ofiarowanie "wina" własnego życia Bogu pozwala wierzącemu "być Maryją" uczestnicząc na Jej wzór w dziele odkupienia. To egzystencjalne podejście do maryjności wprowadza wierzących w życie Maryi. Charakteryzuje ono całą duchowość Dzieła (por. tytuły miesięcznika oraz różnych pozycji książkowych wydawanych przez Misjonarzy w tym kraju: "Żyć Ewangelią", "Świadectwo życia", "Żyć Słowem Życia", "Żyć Eucharystią", "Żywa antena. Jak żyć Duchem Świętym?", "Życie Duchem" i in.).

Taka droga duchowa wymaga nieustannego nawrócenia i ofiarności, która prowadzi jednak do prawdziwej i trwałej radości.

2) Wspólnota

To drugi charakterystyczny rys Dzieła. Powołanie do niego jest powołaniem wspólnotowym na wzór Trójcy Przenajświętszej. "Sam Bóg jest bowiem jednością, a niebo jest wspólnotą". Prawdziwe życie wspólnotowe jest przygotowaniem, a nawet rozpoczęciem i przedsmakiem nieba oraz nieustannym doświadczeniem udziału w śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa.

Swoją konkretną realizację wspólnotowe powołanie członków Dzieła znajduje w małych grupach, czy to w Domu Misyjnym, czy w parafiach (grupy modlitewne i misyjne). Dla członków Dzieła grupy są podstawowym miejscem bytu, formacji, rozwoju i kierownictwa duchowego. Są one autentyczne tylko wtedy, gdy spełniają rolę rodziny duchowej, której członków łączą braterskie relacje wzajemnej pomocy duchowej i materialnej. Wspólna modlitwa, rozważanie Pisma św. i wymiana doświadczeń ma przede wszystkim otwierać na Wolę Bożą, która jest "krwią", w duchowy sposób płynącą w żyłach wierzących i pomiędzy nimi. Wspólnie szukając i wypełniając Wolę Bożą, członkowie grup stają się "krewnymi" przez Krew Chrystusa.

Istotą życia wspólnotowego jest budowanie jedności według testamentu Jezusa (J 17,21) w Kościele i świecie. Członkowie Dzieła starają się widzieć Chrystusa w każdym człowieku, dawać jedności pierwszeństwo nad osobistą realizacją (według zasady "Przede wszystkim, we wszystkim i ponad wszystko jedność ze współbraćmi w Woli Bożej") i dążyć do tego, by Jezus zawsze mógł być obecny pośrodku grupy chrześcijan.

3) Misja

Z otwartości na Krew Chrystusa obecną w ranach świata i Kościoła oraz z ewangelicznej jedności we wspólnocie wypływa misja tego Dzieła. Doświadczając poprzez Słowo Boże i Krew Chrystusa obecności Boga pomiędzy sobą, członkowie Dzieła podarowują ją tym, którym pomagają. "Wzajemna pomoc i miłość w grupie oraz obecność pośród nas Chrystusa-Wspomożyciela najlepiej otwierają oczy i serce na cierpiących — fizycznie, duchowo czy psychicznie. Każda forma cierpienia jest wołaniem o pomoc". Podobnie jak krew w organizmie spieszy z pomocą tam, gdzie jest zranienie, tak żyjący tą duchowością pragną nieść życie tam, gdzie otwierają się rany Mistycznego Ciała Chrystusa. Ludzie potrzebujący pomocy, cierpiący stają się dla nich punktem spotkania się z Krwią Chrystusa.

Apostolstwo według zasady "Wszystko jest okazją do misji" jest sprawą wszystkich członków Dzieła niezależnie od stanu, powołania lub wieku. "Nikt nie jest za stary ani zbyt chory, by się nawrócić, by dać swój wkład, by ofiarować choć kropelkę z własnego serca razem z Krwią Chrystusa dla przemiany i ratowania naszych bliźnich, naszego Kościoła, naszego świata" — stwierdza często używany w polskiej Wspólnocie krótki tekst informacyjny. "Modlitwa czy praca, rozmowa czy milczenie — wszystko, co wyraża miłość i tworzy jedność w Chrystusie — jest misją".

Nastawienie misyjne Dzieła Krwi Chrystusa w Polsce charakteryzuje się zasadą globalności: członkowie Dzieła dążą do realizacji życzenia św. Kaspra, by orędzie Krwi Chrystusa było głoszone w całym świecie "tysiącem języków", aby mogło ono służyć jedności całego Kościoła.

Zarówno misjonarze jak świeccy poświęcają swoje apostolstwo odnowieniu życia parafialnego, w którym najbardziej uobecnia się Kościół. Świeccy członkowie Wspólnoty Krwi Chrystusa zaczynają przy tym swoją działalność misyjną od najbliższego otoczenia (potrzeby charytatywne, pomoc przy kościele, troska o młodzież itd.), podczas gdy misjonarze spełniają to zadanie przez misje i rekolekcje parafialne oraz przez Święta, rekolekcje i dni skupienia, organizowane w każdym Domu Misyjno-Rekolekcyjnym (79).

66. Był to płaszcz noszący na sobie ślady krwi uważanej za krew Chrystusa, przelaną na krzyżu. Zgodnie z legendą należał on do żołnierza z tego rodu, który służył za czasów Chrystusa w legionach rzymskich w Palestynie i był obecny przy ukrzyżowaniu Jezusa. W wojsku rzymskim istniał zwyczaj zbierania krwi bohaterów, później pojawił się zwyczaj zachowywania krwi męczenników, ponieważ wierzono, że we krwi zawarta jest moc i duch człowieka. — Zob. W. Wermter, Bóg - Wspólnota - Misja. Historia, duchowość i struktura Dzieła Krwi Chrystusa w Polsce, Częstochowa 1995, s. 217.

67. G. Papasogli, Święty kapłan. Kasper del Bufalo w służbie odnowy Kościoła, Kraków 1987, s. 53-56. 68 W. Wermter, Bóg — Wspólnota — Misja., dz. cyt., s. 223. 69 K. del Bufalo, Listy, cyt. za: B. Conti, Charyzmatyczna odpowiedź św. Kaspra na potrzeby duchowe jego czasów oraz nasza odpowiedź dzisiaj, Kielich Nowego Przymierza 2(1997)2, s. 7. — Szerzej ówczesną sytuację przedstawia studium N. Spezzatti, Czasy świętego Kaspra, W: Kasper def Bufalo, Życie — czasy — osobowość — charyzmat, dz, zb, pod red. T. Chlopickiego i A. Kacprzyk, Częstochowa 1999, s. 11-42.

70. Ponieważ odkupił, Kościół zabiega, by natchnąć we wszystkich ukochanie Ukrzyżowanego Pana. — K. del Bufalo: widać, że tak bardzo zapomina się o tajemnicach odkupienia i miłości Jezusa, który za cenę Krwi nas, Metoda Misji Świętych, tłum. A. Kowalski, maszynopis, [b.r.m.w.], s. 3.

71. E. Biasini, Historia Reguły świętego Kaspra, W: Kasper del Bufalo. Życie — czasy —osobowość — charyzmat, dz. cyt., s. 114.

72. Charakter i regułę tych bractw przedstawia tekst Dzieła, jakie zazwyczaj ustanawiają Misjonarze Arcybractwa Przenajdroższej Krwi Jezusa Chrystusa z okazji misji świętych, które głoszą w różnych miejscach, w jakie przez prawowitą władzę są wzywani, W: K. del Bufalo, Metoda Misji Świętych, dz. cyt., s. 45-64.

73. Tamże, s. 55.

74. W. Wermter, Bóg — Wspólnota — Misja., dz. cyt., s. 223.

75. B. Fischer, Wielobarwny arras CPPS, Kielich Nowego Przymierza 2(1997) nr 2, s. 6n. —Można zauważyć, że w podejściu do misji typowym dla Zgromadzenia i Wspólnoty w tych krajach dominuje zaangażowanie w sprawy porządku społecznego. Dla przykładu w Indiach w środowisku hinduistycznym i muzułmańskim, gdzie Misjonarze nie mają możliwości bezpośredniej ewangelizacji przez głoszenie Słowa Bożego, podejmują oni różnorakie programy socjalno-zdrowotne. W krajach Ameryki Łacińskiej Misjonarze i stowarzyszeni z nimi świeccy angażują się w działalność społeczną w obronie naruszanych praw ludzkich.

76. K. Sannikowa, Specyficzność duchowości Dzieła Krwi Chrystusa w Polsce, W: Misjonarze Krwi Chrystusa w Polsce. Sympozjum CPPS, p. red. K. Sannikowej, Częstochowa 1998, s. 57

77. W. Wermter, Dzięki Krwi Baranka, dz. cyt., s. 55

78. patrz dalej

79. Tekst opracowany na podstawie informacji K. Sannikowej MSC przygotowanej do Informatora na temat Wspólnot i Ruchów Katolickich KAI (w przygotowaniu)